A ti, mamá.

Teño a data de hoxe anotada nun papeliño. Como se tivese medo a esquecela ao igual que temo esquecerme de ti (de vós). Repítome e digo que van 15 anos, 15 anos sen pronunciar dúas sílabas sinxelas, pero cheas de significado: mamá. Déboche tamén escribir, pero doe pensar e recordar.

Lembrome perfectamente, como se de onte se tratara, da última vez que as pronunciei. Lembro os teus ollos, a túa mirada, e ese esbozo de sorriso debuxado nos teus beizos ao verme ao teu carón, mans collidas, e un último suspiro. O derradeiro. Estabas cansa, cansa de tanto loitar tras case dous anos de idas e voltas, e ese sorriso era de paz, de que estivese tranquila, que ela ía estar ben e dende algún lugar me ía coidar. Sorriso de confiaba en min, de que estaba preparada e  que todo iría ben. Sorriso para que así a recordase, sorrindo.

Tocábache descansar. Todo trascorreu máis lento que con papá, pero seguido. Sen descanso. Sen apenas tempo de coller folgos entre un final e unha diagnose que ti agochabas en silencio dende demasiado tempo por protexerme. Sempre pensando nos demais. Igual de aí herdei os meus silencios.

Sempre tentando sacando forzas. Pero desta, nin as operación, nin as sesión de quimio, nin as tentativas de radio, nin as longas semanas de hospitalización foron suficientes e novamente o vencedor non era a parte do meu clan.

Diante túa (vosa), demasiado calar; demasiado finxir; demasiado disimular. Todo está ben. Dor por dentro. Bágoas as agochadas. Sorriso ao cruzar a porta. E esperanza. Esperanza ao ver como o pelo volvía medrar deixando atrás a túa mirada inquisidora, cando os cabelos quedaban enredados entre as pugas do peite. Nó na gorxa; nó no estómago, sentadas, explicando, quitando importancia, de que todo ía saír ben. Compraríamos un pano bonito mentres, se ela quería, e senón, o pelo, é o de menos, medra. Eu, sen unha bágoa, firme e segura. Mentía. E aínda así esperaba que desta vez as novas non fosen tan malas.

Non quero recordar máis ese momentos, cada un deles segue a ser unha punzada no corazón. E hai días… e hoxe non é un día tan bo.

Infancia. Correr ata o final do patio. A bicicleta. “Ti vaste matar”. O teu pánico as cobras, que extendiches ata tortu e que mantiñas aínda 30 anos despois. Arrecendo a comida de domingo, cecáis algún postre. As historias da vida en Alemania, “de onde non debín volver”. A espiña por non aprender a montar en bici. Contos na cama (cos teus finais alternativos). A clave da organización. O teu recetario e ensinanzas culinarias. As flores no xardín, no balcón, na terraza… “as flores dan vida a casa”. O golpe da enfermidade de papá e o teu intento de protexerme. A túa insistencia en que sempre estudiase, como el tamén quería. As nosas visitas aos Milagros (lembro a última vez, ese esforzo por ir). O último Nadal xuntas, no hospital. Sempre boa anfitrioa.

Fuches o complemento perfecto para darme forma. Ensinachesme a ser muller forte. Coma ti. Esquivando sempre eso de “ser filla de viúva” nunhos tempos nos que non era tan sinxelo.

Loitar e saír adiante. Nos malos momentos, nos de tristura, nos de dor, mirar ao mañá. Aínda que ti e eu sabemos que esa fortaleza moitas veces é fachada. E aprender, sempre estar aprendendo. Eu xa aprendín, a marchas forzadas.

E con todo esto, eu sigo botándote de menos. Poder subir algunha vez á Levada conversando, ir aos Milagros, a comida dos domingos, sentarnos no porche da casa ao caír a noitiña… Pero sei que estás, con papá, en algún lugar, ollándome e protexéndome. As veces guiándome na túa desconfianza aos meus erros.  Tento, “palabrita”, facelo o mellor posible. Como ti me ensinaches, como a ti che gustaría para que estés (esteades) orgullosos. Para que cando me miredes, vexades que “non saín tan mal” depois de todo. Gracias.